Tandheelkunde

Gezonde tanden en tandvlees

Maak best een afspraak voor de tanden te laten reinigen

Periodontale ziekte

Ziekte van de weefsels rond de tanden (periodontale ziekte) komt zeer vaak voor en is de meest voorkomende oorzaak van slechte adem, geelbruin tandsteen, rood of bloedend tandvlees, pijn bij het eten, verandering in eetgewoonten, kwijlen en verlies van tanden. Het komt zo dikwijls voor dat mensen het als normaal gaan beschouwen.
Als de periodontale ziekte verder gaat en het tandvlees begint te bloeden, komen de bacteriën die rond de tanden groeien vrij en reizen mee met het bloed naar het hart, de lever en de nieren. Een gezond gebit is zeer belangrijk voor de algemene gezondheid van uw huisdier. Belangrijk is evenwel om, zelfs als uw dier geen van bovenstaande verschijnselen vertoont, het gebit regelmatig te laten controleren door de dierenarts. Sommige problemen zijn niet onmiddellijk te constateren en vooral oudere huisdieren zijn bijzonder vatbaar voor tandaandoeningen. Regelmatige tandverzorging thuis voorkomen periodontitis (ontsteking van de weefsels rond de tanden), tandpijn, tandverlies, slechte adem, de opbouw van tandsteen en geassocieerde besmettingen.

Beschadiging van tanden en kiezen

Honden en katten hebben relatief zelden “gaatjes” (cariës), heel anders dus dan bij mensen. Spijtig genoeg zien we wel veel andere gebitsproblemen bij honden, katten, konijnen en cavia’s.
Bij katten bestaat er een aandoening FORL (feline odontoclastische resorptieve laesies) waarbij net onder het tandvlees gaten in de tanden ontstaan. Het is een progressieve aandoening waarbij de tanden worden aangetast op de overgang van tandkroon en tandwortel. De letsels ontstaan doordat tandoplossende cellen (odontoclasten) aangezet worden tot resorptie van het tandweefsel. Naar schatting 25% van de kattengebitten zou hierdoor aangetast zijn. Boven de leeftijd van 8 jaar zou dit zelfs 50% zijn. De oorzaak is nog onbekend maar er is wel geweten dat de aandoening zeer pijnlijk is en uw kat kan hierdoor stoppen met eten. De tanden die aangetast zijn, dienen te worden getrokken. Vaak kan de diagnose pas onder narcose echt goed gesteld worden.
Bij honden is er meestal een traumatische oorzaak: door te wild te spelen, kauwen of andere ongelukken kunnen ze tanden en kiezen breken. Als de breuk tot in het wortelkanaal loop, dient ofwel de tand getrokken te worden. Ofwel kunnen we u naar een tandenspecialist doorverwijzen die het wortelkanaal met een vulling kan afdekken en zo kan de tand alsnog gered worden.

Tandvleesproblemen

Een veel groter probleem bij hond en de kat is de tandvleesontsteking. Tandvleesontsteking ontstaat doordat er veel tandplaque wordt gevormd. Als een behandeling uitblijft, kan de tandplak verkalken tot tandsteen, dat stevig vastzit op de oppervlakte van de tanden. Zowel de tandplaque als het tandsteen kunnen zich een weg zoeken onder het tandvlees en zo periodontitis (ontsteking rond de tandhals) veroorzaken. We zien dit vooral bij kleine en middelgrote hondjes (Yorkshire terrier, Maltezer, Shi Tzu etc.). Maar ook grote honden en katten kunnen tandsteen krijgen. Maar ook binnen hetzelfde ras zien we vaak individuele verschillen. De vorming van tandplak en tandsteen wordt onder andere beïnvloed door de zuurtegraad van het speeksel, en dit is voor elk individu een klein beetje anders.
Ook de leeftijd speelt een rol: hoe ouder uw dier, hoe groter de kans dat hij of zij tandsteen ontwikkelt.
Als deze ontstekingen dieper gaan, veroorzaken ze beschadigingen aan de wortel of abcessen. Zeer pijnlijk voor het dier en vanwege de vele bacteriën die hier een rol spelen ook erg slecht voor de algemene gezondheid van uw huisdier. Plaque kan (zoals bij mensen) voorkomen worden door regelmatig de tanden te poetsen. Het is aan te bevelen om dit bij elk jong dier te starten. Voor honden en katten zijn speciale tandenborstels en tandpasta bij ons verkrijgbaar. Gebruik hiervoor geen mensen-tandpasta! Eenmaal uw huisdier tandsteen heeft, kan u dit niet meer wegpoetsen. Het tandsteen zal dan verwijderd moeten worden onder narcose. Een goed moment om de toestand van het hele gebit te evalueren. Als het gebit weer helemaal in orde is, is het verstandig om ook bij deze dieren met poetsen te beginnen.
Katten kunnen erge tandvleesontstekingen hebben die niet overgaan na medicatie en tandreiniging. Voor deze dieren is het soms uiteindelijk het beste om alle tanden te trekken. Een kat kan daar uitstekend mee leven en zal door het verdwijnen van de pijn in zijn mond zich stukken beter voelen.

Gebitsproblemen bij jonge dieren

Problemen met het gebit kunnen al op jonge leeftijd voorkomen, als het dier zijn gebit niet goed wisselt. De melkhoektand en de vaste hoektand kunnen dan bijvoorbeeld naast elkaar blijven staan. Op deze manier kan de volwassen tand een afwijkende stand aannemen en kunnen er voedselresten tussen de tanden achterblijven, wat een ontsteking en slechte adem kan veroorzaken. Het is dus van belang dat u bij uw pup en kitten tot en met de zevende levensmaand regelmatig de tanden en kiezen controleert. Binnen deze tijd komen alle vaste tanden en kiezen door.

Gebitsproblemen bij konijnen en knaagdieren

Bij konijnen en knaagdieren groeit het gebit in principe het hele leven door. Dat betekent dat ze dagelijks en genoeg gelijkmatig tegen elkaar afgesleten moeten worden. Bij een normale plaatsing van tanden en kiezen slijten deze op elkaar af. Daarvoor moet het dier wel voldoende kauwen en knagen, dus is dagelijkse aanwezigheid van veel vers hooi en het geven van weinig korrels zeer belangrijk.
Bij konijnen komen problemen vaak voor bij een verkeerde plaatsing van de voortanden. Deze blijven dan doorgroeien tot er wonden in het verhemelte en de onderkaak ontstaan. Het dier zal stoppen met eten en vermageren.
Als een cavia te lange voortanden heeft, duidt dit vaak op een gebrek aan de kiezen. Om deze diagnose te stellen, moet het dier onder narcose.
Bij andere knaagdieren kunnen we de bovenstaande problemen en variaties daarop aantreffen.
Let altijd goed op of uw knaagdier eet en ga snel naar de dierenarts als uw dier begint te vermageren!

Behandeling

Kan ik voorkomen dat mijn hond tandsteen krijgt?

Net als bij mensen is een goede mondverzorging bij huisdieren van groot belang om het gebit en het tandvlees een leven lang gezond te houden. De tanden poetsen bij hond en kat, dus mechanische reiniging door middel van tandenpoetsen is het beste! Poets de tanden met een speciale tandenborstel en speciale tandpasta.
Laat je huisdier regelmatig kauwen. Tandreinigende tussendoortjes zoals kauwsticks met enzymen (in de praktijk verkrijgbaar) zijn ideaal. Bij het kauwen (mechaninsche reiniging) komen de enzymen vrij en deze enzymen vallen de bacteriën die tandplaque en tandsteen veroorzaken aan (enzymatische reiniging).
Je kan door middel van een speciale vloeistof in het drinkwater van de hond/kat de vorming van tandplaque voorminderen en bovendien geeft dit ook een frisse mondgeur.
Voeding: geef een goede kwaliteit: bv Royal Canin dental.
Hill’s T/D hond/kat is speciale voeding om de tanden te reinigen met een dubbele werking. De brokken zijn omhuld met een combinatie van mineralen (polyfosfaten).
Tijdens het knabbelen helpen de knapperige brokken om het tandplak weg te schuren , daarbij komen de mineralen vrij, de mineralen hechten zich op het tandplak en voorkomen tandsteenvorming, ook na de maaltijd.
Een algenpoeder tegen tandsteen in de voeding: indien tandenpoetsen niet gaat kunt u een poeder over het eten van uw huisdier strooien (een zeer kleine hoeveelheid, wordt niet opgemerkt door uw hond of kat).Dit poeder heeft als eigenschap om de zuurtegraad in de mond te verlagen met als gevolg dat schadelijke kiemen geen gunstig milieu meer hebben om te overleven. De inname van dit poeder garandeert minder plaque en tandsteenvorming en pakt een slechte adem aan. Verkrijgbaar in potjes van 40gr, hier komt u voor een gemiddelde hond een 4-5 tal maanden toe.
Eenmaal je hond of kat teveel tandsteen heeft en een van bovenstaande symptomen vertoont, maak je het best een afspraak voor de tanden te laten reinigen. De detartratie gebeurt onder volledige narcose met intubatie en de tanden en tandvleespockets worden gereinigd met de ultrasoonreiniger en nadien gepolijst om ze zo glad mogelijk te maken. Soms is er een radiografie nodig om de toestand van de tandwortel en het bot te beoordelen. Als het nodig is worden tanden getrokken. Sommige konijnen hebben last van overgroeide snijtanden en kiezen. Deze kunnen dan, onder narcose, bijgevijld worden.